İLAHİ
1. Allah'ın varlığını, birliğini, yüceliğini övmek; Allah'a yalvarıp yakarmak, onun aşkıyla coşup yanmak, ona ulaşmada gösterilen çabayı anlatmak amacıyla yazılmış, belli bir makama göre okunan
dinî-tasavvufî halk şiiridir.
2. Aruz ölçüsüyle ve beyit birimiyle yazılan ilahilerin yanında, hecenin 7'li, 8'li ve 11'li kalıplarıyla ve dörtlük birimiyle yazılan çok sayıda ilahi örneği vardır.
3. İlahi türünün öncüsü ve en tanınmış ustası Yunus Emre'dir.
4. İlahi, Mevlevilerde ayin, Bektaşilerde nefes, Halvetilerde durak, Alevilerde deme adını alır.
NEFES
1. Bektaşi tarikatına bağlı şairlerin din ve tasavvufla ilgili konuları tarikatın bakış açısına ve dünya görüşüne göre işledikleri şiirlerdir.
2. Nefeslerde Vahdet-i Vücut felsefesi anlatılır. Ayrıca Hz. Muhammet ve Hz. Ali'yi övmek için yazılmış nefesler de vardır.
3. Nükteli ve alaylı bir üslup, nefeslerde belirgin olarak görülür.
NUTUK
Tarikat ehli kişilerin (pirlerin ve mürşitlerin), tarikata yeni giren dervişlere öğüt vermek, tarikat kurallarını ve adabını öğretmek, tarikat derecelerini göstermek amacıyla söyledikleri şiirlerdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder