Anlatmaya bağlı edebi metinlerde olay örgüsünü, kişileri, mekanları vb.ni yazarın belirlediği bakış açısının elverdiği genişliğe göre görüp okuyucuya anlatan hayali kişiye anlatıcı denir. Yani bu tür metinlerde yazar başka, anlatıcı başkadır. Anlatıcıyı da var eden yazardır. Yazarlar, üç tür anlatıcı bakış açısından biriyle eserlerini kaleme alırlar.
1. Tanrısal (İlahi, Hakim) Bakış Açısı: Bu bakış açısına sahip anlatıcı kahramanların psikolojik durumlarını, niyetlerini, birbirleriyle mücadelelerini, yaptıkları ve yapacakları her şeyi bilir. Kahramanların akıllarından geçenleri dahi bilebilirler. Çünkü metnin anlatıcısı, tanrı gibi her şeyi görür ve bilir.
2. Kahraman Bakış Açısı: Bu bakış açısında olay örgüsü, kişiler, mekanlar vb. metindeki baş kahramanlardan birinin ağzından anlatılır. Anlatacakları kendisinin gördüğü, bildiği, yaşadığı, hissettiği şeylerle sınırlıdır.
3. Gözlemci Anlatıcının Bakış Açısı: Bu bakış açısında anlatıcı, kahraman anlatıcının bakış açısında olduğu gibi eserdeki kişilerden biridir.Aralarındaki fark, gözlemci anlatıcının, olay örgüsünde belirleyici bir rolünün bulunmaması, çoğunlukla olayları gözlemlemekle yetinmesidir. Bu bakış açısında anlatıcı, olay örgüsünü genellikle bir kamera tarafsızlığıyla yansıtır. Gözlemci anlatıcı ne tanrısal bakış açısında olduğu gibi her şeyi bilir ne de kahraman anlatıcının bakış açısında olduğu
gibi olay ve kişileri kendi bakış açısının sınırlılığı içinde anlatır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder