BETİMLEYİCİ ANLATIM VE ÖZELLİKLERİ
Nesne, kişi ve mekanların bir anlatıcı tarafından ayrıntılı olarak tanıtılmasına betimleme denir. Kelimelerle resim çizme olarak da tanımlanabilecek betimlemelerin başlıca özellikleri şunlardır:
1. Betimleme, yalnızca edebiyata özgü bir anlatım biçimi değildir. Güzel sanatların hemen hepsi, özellikle de resim sanatı betimleme anlatım biçimini kullanır.
2. Betimlemede temel amaç, okuyucunun duyularıyla algılayabileceği bir nesne, kişi ya da mekanı duyu organlarını kullanmadan algılamasını; bu nesne, kişi ya da mekanları hayal gücüyle zihninde canlandırabilmesini sağlamaktır.
3. Anlatmaya bağlı edebi metinlerde öyküleyici anlatımla betimleyici anlatım çoğunlukla iç içedir.
4. İyi bir betimleme, ancak iyi bir gözlem sonucunda yazılabilir.
5. Betimleyici anlatımlarda en çok sıfatlardan yararlanılır. Sıfatlar nesne, kişi ve mekanların somutlaştırılmasını sağlar.
6. Betimlemede belli bir sıranın gözetilmesi, yani betimlemenin belli bir düzene göre yapılması, okuyucunun betimlenecek varlığa odaklanmasını sağlar. Örneğin bir kişinin genel özelliklerinden ayrıntılı özelliklerine ya da fiziksel özelliklerinden ruhsal özelliklerine geçilmesi gibi.
BETİMLEME ÇEŞİTLERİ
A) Sanatsal (İzlenimsel) Betimlemeler: Bir durum, olay, nesne, kişi ya da mekanın duyular yoluyla insan üzerinde bıraktığı etkiye izlenim denir. İzlenimsel (Sanatsal) betimleme ise anlatıcının betimlediği varlıklarla ilgili izlenimlerini yansıttığı betimlemedir. Yani yazar varlıklara kendisinde uyandırdığı hayalleri, duyguları ve düşünceleri yansıtır. Varlığı yorumlar.
B) Açıklayıcı Betimlemeler: Anlatıcının, betimlediği varlıklarla ilgili duygu, düşünce ve izlenimlerini yansıtmadığı gördüğünü anlattığı betimlemelerdir. Bu tür betimlemelerde temel amaç bilgi vermek; kişi, mekan ve nesneleri fotoğraf gerçekliğiyle yansıtmaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder